Gjirokastër (lokalnie Gjirokastra), znana jako „miasto z kamienia”, rozciąga się na stromym zboczu nad doliną Drinos w południowej Albanii, otoczona przez zielone wzgórza i potężne pasmo górskie Mali i Gjerë. To jedno z najbardziej unikalnych i nastrojowych miejsc na całych Bałkanach – wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO nie ze względu na konkretną budowlę, lecz jako całość urbanistyczna: miasto, które przetrwało burzliwą historię, zachowując swoją tożsamość, rytm i strukturę. Gjirokastër to labirynt brukowanych ulic, osmańskich domów z białymi elewacjami i dachami z łupka, wysokich murów, kamiennych ogrodzeń i drewnianych balkonów wychodzących na dolinę. W tym mieście urodził się Enver Hodża, ale także pisarz Ismail Kadare – i obaj w swoich dziełach pokazali dwa zupełnie różne oblicza tego samego miejsca. Gjirokastër nie jest kurortem ani tylko zabytkiem – to żywe miasto, gdzie kamienie mówią więcej niż słowa, a każdy zakręt uliczki może odsłonić widok na przeszłość, której nie da się wymazać.

Berat (lokalnie: Berati), bajkowe miasto rozłożone na zboczach wzgórz ponad leniwie płynącą rzeką Osum, to jedno z najbardziej niezwykłych miejsc Albanii i Bałkanów. Wciśnięte pomiędzy zielone wzgórza a wapienne urwiska, z bielonymi domami piętrzącymi się jeden nad drugim, przypomina widok z legendy lub ilustrację z dawnego manuskryptu. Przez wieki zamieszkiwane przez chrześcijan i muzułmanów, miasto przesiąkło pokojem, który czuje się w cichych dziedzińcach, kamiennych schodach i dzwonach rozbrzmiewających gdzieś nad minaretem. Berat, zwany „miastem tysiąca okien”, urzeka symetrią architektury, światłem odbijającym się od ścian i spokojem, jakiego próżno szukać w innych miastach Albanii. Leżący w środkowo-południowej części kraju, wpisany na listę UNESCO, jest nie tylko muzeum na wolnym powietrzu, ale też miejscem, w którym codzienne życie płynie nieśpiesznie – tu suszy się pranie między średniowiecznymi murami, dzieci grają w piłkę na dziedzińcach, a starcy przysiadają w cieniu oliwek i mówią więcej milczeniem niż słowami.

Butrint to miejsce, gdzie historia nie została zamknięta w muzeum – ona wciąż tu oddycha, unosi się nad wodą, przemyka wśród ruin, echem wraca z marmurowych schodów amfiteatru. Położone na południowym krańcu Albanii, na skraju laguny Vivari, Butrint przez tysiąclecia było świadkiem narodzin, upadków i przemian całych cywilizacji – greckiej, rzymskiej, bizantyjskiej, weneckiej i osmańskiej. Dziś to najlepiej zachowane stanowisko archeologiczne w kraju i jedno z najważniejszych na Bałkanach, wpisane na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Nie jest to jednak tylko kolekcja ruin – to krajobraz, w którym marmur, woda i zieleń tworzą nierozerwalną całość. Spacer po Butrincie to jak podróż przez czas: między kolumnami, przez mozaiki, ścieżkami porośniętymi mchem, gdzie cisza mówi więcej niż słowa. Miejsce oddalone zaledwie 20 km od Sarandy, ale jakby z innego świata – wolniejszego, głębszego, milczącego.

Region Vlora (Qarku i Vlorës), rozciągnięty w południowo-zachodniej Albanii, to kraina, gdzie niebo zawsze wydaje się bliżej, a fale niosą ze sobą historię całych epok. Położony między błękitem Morza Adriatyckiego a turkusem Morza Jońskiego, region ten łączy w sobie rytm życia portowego miasta z ciszą górskich wiosek i zapachem rozgrzanej soli. Trzy najważniejsze miasta regionu – Vlora, Himarë i Selenicë – tworzą różnobarwną mozaikę stylu życia i krajobrazu. Vlora, dumna i głośna, to miasto niepodległości i największy port południa – tętniące nadmorskimi bulwarami, historycznymi placami i muzyką płynącą z otwartych okien. Himarë to świat południa – spokojny, idylliczny, zanurzony w cieniu gajów oliwnych i świątyń stojących na klifach. Selenicë, zapomniana przez czas, żyje własnym rytmem – wśród wzgórz, rud minerałów i kamiennych domów. Region Vlora to Albania, gdzie historia pisze się na piasku i skale, gdzie każda fala opowiada swoją opowieść, a każdy dzień ma zapach cytryn, soli i słońca.

Region Tirany (Qarku i Tiranës), rozpostarty w sercu Albanii niczym wielobarwny wachlarz, to serce kraju i jego żywe płuca. Położony pomiędzy górami Dajti a słonecznymi równinami, jest jak scena, na której historia, nowoczesność i natura przeplatają się w nieustannym tańcu. Trzy najważniejsze miasta regionu – Tirana, Kamëz i Vorë – ukazują różne twarze tej ziemi: Tirana to pulsująca metropolia, gdzie wszystko jest możliwe, z ogromnym placem Skanderbega, niezliczonymi muzeami i kawiarniami, gdzie życie toczy się od świtu do nocy. Kamëz to mozaika przedmieść i tradycji rolniczych, gdzie wciąż czuć bliskość wsi, nawet w cieniu wieżowców. Vorë, leżące na przecięciu tras kolejowych i drogowych, jest świadectwem rozwoju regionu, gdzie codzienność spotyka przyszłość. Region Tirany to Albania otwarta – na świat, na ideę, na przyszłość – i zarazem zakorzeniona głęboko w ziemi, która pamięta każdą opowieść i każdy krok stawiany przez tych, którzy pragną czegoś więcej niż tylko przejazdu.

Region Szkodra (Qarku i Shkodrës), położony w północno-zachodniej Albanii, to kraina, gdzie woda i góry nie są tłem, lecz aktorami pierwszoplanowymi. Trzy najważniejsze miasta – Shkodër, Vau i Dejës oraz Malësia e Madhe – tworzą krajobraz pełen tradycji, oporu i kultury. Shkodër, stolica regionu, to jedno z najstarszych i najbardziej kulturowych miast Albanii – leżące nad jeziorem, u stóp gór, z cytadelą, muzeami, meczetami i katedrami. Vau i Dejës rozciąga się nad rzeką Drin i zbiornikiem wodnym, oferując spokojne życie między naturą a wspomnieniem przemysłowej przeszłości. Malësia e Madhe, czyli Wielkie Góry, to region góralski – pełen tradycji, autonomiczny, katolicki, dumny – z dzikimi szlakami, kamiennymi wioskami i gościnnością wpisaną w kod honorowy. Region Szkodra to Albania w swej pełni: pełna kontrastów, dźwięków, barw i wspomnień, które pulsują pod powierzchnią każdej ulicy, każdej opowieści i każdego kroku w głąb przeszłości.

Region Lezha (Qarku i Lezhës), położony w północno-zachodniej Albanii, to ziemia stworzona z kontrastów: od słonych brzegów Adriatyku, przez słoneczne wzgórza i rozległe mokradła, po cienie średniowiecznych murów i legend, które nie zgasły mimo upływu wieków. Trzy najważniejsze miasta regionu – Lezha, Shëngjin i Mirditë – tworzą osobliwy trójkąt tradycji, krajobrazu i narodowej pamięci. Lezha, miasto z duszą, to miejsce spoczynku Skanderbega – bohatera narodowego Albanii – i przestrzeń, gdzie historia ściera się z codziennością. Shëngjin, nadmorski kurort, tętni latem życiem i odpoczynkiem, oferując szerokie plaże i czyste wody. Mirditë – górski, zamknięty w sobie, głęboko katolicki – zachował własny język tradycji, obyczaju i śpiewu. Region Lezha to Albania pierwotna i gościnna, związana z ziemią, morzem i wiarą, gotowa, by ofiarować wędrowcowi coś więcej niż tylko widoki: opowieść.

Region Kukës (Qarku i Kukësit), położony w najbardziej wysuniętej na północny wschód części Albanii, to kraina dzikich przełęczy, osadzonych głęboko w górach dolin i niezłomnych ludzi, których serca biją w rytmie natury. Trzy najważniejsze miasta – Kukës, Tropojë i Has – tworzą twardy, górski trójkąt pełen legend, tradycji i zapierających dech w piersiach krajobrazów. Kukës, stolica regionu, leży nad sztucznym jeziorem powstałym po zatopieniu starego miasta – to symbol nowego początku i gościnności północnej Albanii. Tropojë, w cieniu Gór Przeklętych, jest dzikim i majestatycznym wejściem do Parku Narodowego Valbonë, a Has – niewielki, ale strategiczny – to skrzyżowanie górskich szlaków i węzłów komunikacyjnych przy granicy z Kosowem. Region Kukës to miejsce dla prawdziwych podróżników: ludzi szukających kontaktu z naturą, kultury pasterskiej i historii, którą wciąż można usłyszeć w śpiewie starszych kobiet i w rytmie tańca rreth i të këmishës.

Region Korça (Qarku i Korçës), położony w południowo-wschodniej Albanii, to kraina wyciszenia, śpiewu i twardej ziemi, która od wieków rodzi poetów, wina i wspomnienia. Między masywami Gramos i Morava, w cieniu jeziora Prespa i blisko granicy z Grecją i Macedonią Północną, rozciąga się pejzaż, który koi duszę. Trzy najważniejsze miasta regionu – Korça, Pogradec i Maliq – tworzą oś życia kulturowego, edukacyjnego i gospodarczego południowego wschodu. Korça to miasto pieśni i piwa – eleganckie, kulturalne, pełne kawiarenek, starych cerkwi i dawnych szkół. Pogradec leży nad brzegiem jeziora Ohrid, gdzie letnie powietrze pachnie wodą, kamieniem i kuchnią rybną, a zachody słońca malują góry purpurą. Maliq to serce rolnicze regionu – pełne pól, dymu z kominów i pracowitych ludzi, którzy nie żyją w pośpiechu. Region Korça to Albania poetycka – z otwartą duszą, mgłami o poranku, starymi melodiami, które snują się po dolinach.

Region Gjirokastra (Qarku i Gjirokastrës), położony w sercu południowej Albanii, to przestrzeń utkanych z legend, kamieni i światła, gdzie każdy dom wygląda jak twierdza, a każda dolina skrywa więcej wspomnień niż słów. Trzy najważniejsze miasta – Gjirokastra, Tepelenë i Memaliaj – tworzą nieoczywisty trójkąt kultury, historii i przyrody. Gjirokastra, stolica regionu i jedno z najstarszych miast w Albanii, zwana jest „miastem z kamienia” – z domami wyglądającymi jak zamki, brukowanymi ulicami, twierdzą i panoramą doliny Drino. Tepelenë, mniejsze, ale dumnie osadzone nad rzeką Vjosa, to ojczyzna Alego Paszy i miasto cichego oporu. Memaliaj, położone między górami, do dziś nosi na sobie ślady epoki przemysłowej, ale ukazuje też piękno prostego, autentycznego życia. Region Gjirokastra to Albania stara, ale żywa – pełna opowieści, zapachów, zieleni i ludzi, którzy pielęgnują pamięć i przyrodę z dumą, ale i gościnnością.

Region Fier (Qarku i Fierit), położony w sercu południowo-zachodniej Albanii, to przestrzeń utkanych z ziemi i światła, gdzie antyk spotyka się z rytmem codziennego życia, a rzeka Vjosa rozcina pejzaż jak srebrna nić legendy. Trzy najważniejsze miasta tego regionu – Fier, Patos i Roskovec – od wieków tworzą oś kulturowo-przemysłową, opartą na rolnictwie, przemyśle i historii. Fier, stolica regionu, znana jest jako brama do Apollonii – jednego z najważniejszych miast starożytnego Ilirii – a dziś tętni życiem jako centrum handlowe i kulturowe z rynkami, teatrami i otwartością właściwą dla południa. Patos – serce przemysłu naftowego Albanii – to miejsce pracy, ale też surowej urody, z niekończącymi się wzgórzami oliwek i cyprysów. Roskovec to mniejsze, ciche miasto, gdzie życie toczy się wokół plantacji, tradycyjnych domów i starych kamiennych dróg. Region Fier to Albania zakorzeniona w ziemi – silna, gościnna, dumna i prawdziwa.

Region Elbasan (Qarku i Elbasanit) to serce Albanii – miejsce, gdzie droga między górami a rzeką otwiera przestrzeń pełną ciszy, światła i historii zaklętej w kamieniu. Położony w centralnej części kraju, stanowi most między północą a południem, Adriatykiem a wschodnimi granicami. Trzy najważniejsze miasta regionu – Elbasan, Librazhd i Cerrik – tworzą trzon gospodarczy i kulturowy obszaru. Elbasan, największe i najważniejsze, to miasto z długą historią sięgającą czasów rzymskich – z cytadelą w sercu, urokliwymi meczetami, cerkwiami i ruinami murów, które kiedyś chroniły miasto przed najeźdźcami. Librazhd, położone przy wejściu do Parku Narodowego Shebenik-Jabllanicë, to miasto natury, trekkingu i dolin, w których czas jakby się zatrzymał. Cerrik, niegdyś centrum przemysłu chemicznego, dziś zyskuje nowe życie – zielone, lokalne i pełne kontrastów. Region Elbasan to Albania, która tętni głęboko pod skórą – spokojna, gościnna, złożona z warstw historii i dziedzictwa, gdzie każdy kamień może być początkiem opowieści.

Region Durrës (Qarku i Durrësit), położony na zachodnim wybrzeżu Albanii, to miejsce, gdzie morze spotyka się z historią, a współczesność tańczy w rytmie starożytnych legend. Trzy najważniejsze miasta – Durrës, Shijak i Krujë – tworzą trójkąt, w którym każda strona opowiada inną historię: Durrës, nadmorski kurort i port o ponad 2500-letniej historii, kusi szerokimi plażami, ruinami amfiteatru i pulsującym życiem nocnym; Shijak, zielone i spokojne miasto wewnątrz lądu, oferuje wytchnienie od zgiełku nadmorskiego kurortu i bliskość natury; Krujë, położona w górach, to symbol narodowej tożsamości Albanii – z twierdzą Skanderbega, muzeami i kamiennym bazarem, gdzie czuje się ducha oporu i niezłomności. Region Durrës to jedno z najczęściej odwiedzanych miejsc w Albanii – oferuje nie tylko plażowy relaks, ale i kontakt z przeszłością, naturą oraz dynamicznym, rozwijającym się obliczem kraju.

Region Dibra (Qarku i Dibrës), położony w północno-wschodniej części Albanii, rozciąga się tam, gdzie rzeka Drin przecina góry, a czas płynie jak w opowieści snutej przy ogniu. To kraina o twardym charakterze i miękkim sercu – dzika, górzysta, porośnięta lasami, z niewielkimi wioskami, które jak perły rozsiane są w dolinach i na zboczach. Trzy najważniejsze miasta tego regionu – Peshkopi, Bulqizë i Maqellarë – tworzą trójkąt różnorodności: Peshkopi, stolica regionu, zachwyca tradycyjnym rytmem życia, rynkiem pełnym owoców i wód termalnych; Bulqizë to serce albańskiego górnictwa, surowe i pracowite; Maqellarë zaś – cicha, rolnicza osada przy granicy z Macedonią Północną – opowiada historię wsi, gdzie wszystko zaczyna się od ziemi. Region Dibra to Albania pierwotna, dzika, jeszcze niezadeptana – dla tych, którzy chcą zobaczyć, jak wygląda prawdziwe życie między szczytami, w cieniu przeszłości i nadziei.

Region Berat (Qarku i Beratit) to magiczna przestrzeń w południowej Albanii, gdzie historia, krajobraz i duchowość przeplatają się w cichym dialogu między górami a wodą. To kraina, która pachnie winem, brzmieniem starej lutni i zapachem pieczonego chleba unoszącym się w kamiennych uliczkach. Berat, największe i najbardziej znane miasto regionu, jest jednym z najstarszych w kraju – wpisanym na listę światowego dziedzictwa UNESCO, rozciąga się malowniczo po obu stronach rzeki Osum, która odbija w tafli tysiące białych okien, dając miastu przydomek „miasto tysiąca okien”. Poliçan – spokojne, górskie miasto zbudowane w czasach komunistycznych – wyróżnia się położeniem wśród zielonych zboczy i spokojem niezakłóconym przez tłumy. Kuçovë z kolei to przemysłowa przeszłość zamknięta w alejach z epoki Envera Hodży, z surową, ale fascynującą architekturą i wspomnieniami dawnej potęgi naftowej. Region Berat to miejsce, gdzie duch przeszłości unosi się w ciszy meczetów, cerkwi i domów z czasów osmańskich, a krajobrazy z winnicami i oliwkami opowiadają o życiu, które płynie wolno – jak rzeka Osum, przecinająca skaliste kaniony i zielone doliny.

Poreč to jedno z najstarszych i najpiękniejszych miast na chorwackiej Istrii, którego historia sięga czasów starożytnych Rzymian. Już w I wieku p.n.e. założono tu osadę Colonia Iulia Parentium, której ślady wciąż można odnaleźć w układzie ulic i ruinach starożytnych budowli. Przez wieki Poreč był pod panowaniem Bizancjum, Wenecji, Austro-Węgier i Włoch, a każda z tych epok pozostawiła po sobie niezatarte ślady w architekturze i kulturze miasta. Największym skarbem Poreča jest wpisana na listę UNESCO Bazylika Eufrazjusza, jedno z najlepiej zachowanych bizantyjskich dzieł sztuki w Europie.

Wyspa Rab to jedna z najbardziej malowniczych wysp Chorwacji, znana z historycznych miast, piaszczystych plaż i bujnej śródziemnomorskiej roślinności. Jej historia sięga czasów starożytnych, gdy osiedlili się tu Ilirzy, a później Rzymianie, którzy w 10 roku p.n.e. założyli tu kolonię o nazwie Arba. Średniowieczne panowanie Wenecjan, a następnie Habsburgów pozostawiło na wyspie liczne zabytki, w tym wspaniałe romańskie dzwonnice i klasztory. Dziś Rab jest nie tylko miejscem o bogatym dziedzictwie kulturowym, ale również jednym z najlepszych kierunków dla miłośników relaksu nad krystalicznie czystym Adriatykiem.

Kanion rzeki Cetiny to jedno z najbardziej malowniczych miejsc w Dalmacji, oferujące niezwykłe połączenie dzikiej przyrody, stromych wapiennych klifów i turkusowej wody płynącej wśród skalnych przełomów. Przez wieki rzeka Cetina była świadkiem historycznych wydarzeń – od starożytnych Ilirów i Rzymian po weneckich kupców i chorwackich wojowników. Dziś kanion to raj dla miłośników przygód, gdzie można uprawiać rafting, canyoning i kajakarstwo, a także odkrywać ukryte jaskinie i wodospady.

Park Przyrody Lastovo to jedno z najbardziej dziewiczych i odizolowanych miejsc w Chorwacji. Ukryty na skraju dalmatyńskiego archipelagu, daleko od turystycznego zgiełku, oferuje niezwykłe połączenie dziewiczej przyrody, krystalicznie czystej wody i bogatej historii. Przez wieki wyspa była ważnym punktem strategicznym, a jej izolacja sprawiła, że zachowała autentyczny charakter – tradycyjne kamienne domy, opuszczone fortyfikacje wojskowe i rybackie osady. Dziś Lastovo to raj dla miłośników przyrody, nurków, żeglarzy i turystów szukających spokoju oraz kontaktu z dziką naturą.

Modra špilja, czyli Błękitna Grota, to jedno z najbardziej fascynujących miejsc na Adriatyku – niezwykła jaskinia morska, w której światło słoneczne odbite od dna morskiego tworzy hipnotyzujące, niebieskie refleksy. To naturalne zjawisko przyciąga turystów z całego świata, a sama grota stała się ikoną chorwackich wysp. Ukryta na małej wyspie Biševo, przez wieki pozostawała tajemniczym miejscem znanym tylko lokalnym rybakom. Dopiero w XIX wieku została odkryta przez podróżników i badaczy, którzy docenili jej wyjątkowe piękno i naturalną grę światła.